به گزارش عیوق، سکته مغزی یا “آسیب مغزی” به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن جریان خون به قسمتی از مغز قطع یا کاهش می‌یابد که این امر باعث آسیب به سلول‌های مغزی می‌شود. علائم سکته مغزی می‌تواند شامل ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن، دشواری در تکلم، اختلال در بینایی، سرگیجه و از دست دادن هماهنگی عضلانی باشد. عوامل خطر شامل فشار خون بالا، دیابت، بیماری‌های قلبی، سیگار کشیدن، چاقی، و داشتن تاریخچه خانوادگی از سکته مغزی است.
درمان سکته مغزی بسته به نوع آن متفاوت بوده و ممکن است شامل داروهایی برای حل لخته خون، جراحی یا درمان‌های توانبخشی برای بازگشت به عملکرد طبیعی باشد. برای بهبود شانس بازگشت به زندگی عادی، تشخیص سریع و درمان به موقع بسیار اهمیت دارد.
در استان آذربایجان شرقی نیز مانند سایر مناطق ایران سکته مغزی یکی از مشکلات بهداشتی مهم به شمار می‌رود. طبق گزارش‌ها، سکته مغزی در این استان یکی از علل اصلی مرگ و میر و ناتوانی‌ها به حساب می‌آید و در برخی از مناطق استان، ممکن است آگاهی عمومی در خصوص علائم سکته مغزی و اهمیت تشخیص سریع کمتر باشد. این کمبود آگاهی می‌تواند منجر به تأخیر در درمان و افزایش آسیب‌های مغزی شود.
سکته مغزی دومین علت مرگ و میر در کشورهای در حال توسعه
با این اوصاف رئیس انجمن حمایت از بیماران سکته مغزی آذربایجان شرقی، سکته مغزی را دومین علت مرگ و میر در کشورهای در حال توسعه عنوان و در گفت‌وگو با خبرنگار فارس تصریح می‌کند، شایع‌ترین علت ناتوانی افراد بالغ سکته مغزی بوده و از هر ۴ نفر یک نفر دچار این عاضه می‌شوند؛ در واقع هر ۲ ثانیه یک نفر دچار سکته مغزی و هر ۶ ثانیه یک نفر بر اثر این عارضه جان خود را از دست میدهند.
وی می‌افزاید: سکته مغزی در ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد قابل پیشگیری بوده و اگر مراجعه بیمار در زمان طلایی صورت گیرد در ۵۰ درصد موارد قابل درمان است.
دکتر فرهودی، فشار خون بالا، بیماری دیابت، مصرف دخانیات و بیماری‌های قلبی را مهمترین دلایل سکته مغزی اعلام و اضافه می‌کند: اگر کنترل‌های لازم به موقع انجام شود می‌توان جلوی سکته مغزی را گرفت.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ۵ علامت عمده احتمال سکته مغزی را اختلال تعادل ناگهانی، اختلال دید ناگهانی، انحراف صورت، ضعف یک طرفه بدن بویژه دست و اختلال تکلم ناگهانی اعلام می‌کند و توضیح می‌دهد: قدم بعدی هنگام مواجهه با این علائم تماس سریع با اورژانس ۱۱۵ است.
روزانه ۲۰ نفر در آذربایجان شرقی دچار سکته مغزی می‌شوند
این پزشک مغز و اعصاب تصریح می‌کند: در سطح کشور روزانه ۴۰۰ نفر دچار سکته مغزی می شوند که سهم استان آذربایجان شرقی از این رقم ۱۵ تا ۲۰ نفر است.
وی ابراز می‌دارد: ماهانه ۱۰۰ نفر بر اثر سکته مغزی دربخش سکته مغزی بیمارستان امام رضا(ع) تبریز بستری می‌شوند.
رئیس انجمن حمایت از بیماران سکته مغزی آذربایجان شرقی از اجرای برنامه جامع مدیریت سکته مغزی در استان خبر می‌دهد و می‌گوید: میزان سکته مغزی در کشور ما ۱٫۵ برابر کشورهای پیشرفته است.
هزینه‌های مخفی سکته مغزی
استاد گروه مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی تبریز به امر پیشگیری از سکته مغزی بسیار تاکید دارد و به خبرنگار فارس می‌گوید: هزینه‌های مخفی و تبعات بعدی این بیماری بسیار کمرشکن بوده و علاوه بر خود بیمار کل خانواده وی را نیز از مسیر اصلی زندگی منحرف می‌کند.
علی اکبر طاهری اقدم توضیح می‌دهد: اگر نان آور خانه دچار سکته مغزی شود، درآمدش به صفر می‌رسد و از طرف دیگر، سایر افراد خانواده باید وظیفه پرستاری و مراقبت از او را انجام دهند؛ در نتیجه شغل و یا تحصیل این افراد نیز مختل خواهد شد. پس بهتر از هر درمان، پیشگیری از بیماری است.
رئیس انجمن MS آذربایجان شرقی با بیان اینکه برخی فاکتورهای سکته مغزی مثل سن، جنس و ژنتیک غیرقابل تغییر هستند، می‌افزاید: احتمال سکته مغزی در آقایان و سنین بالای ۵۰ سال بیشتر بوده شایع ترین علت آن دیابت و فشار خون بالا است.
وی متذکر می‌شود: میانگین سن احتمال ابتلا به سکته مغزی در کشور ایران یک دهه نسبت به کشورهای اروپایی پایین تر است!
دکتر طاهری اقدم با اشاره به اجرای برنامه جامع سکته مغزی در چند نقطه استان آذربایجان شرقی، اعلام می‌کند: همانند کشورهای اروپایی صفر تا ۱۰۰ مراحل مواجهه و درمان سکته مغزی توسط علوم پزسکی تبریز و بویژه در بیمارستان امام رضا(ع) انجام می‌گیرد.
ضرورت آموزش اقدامات پیشگیری اولیه سکته مغزی برای عموم مردم
صمد شمس وحدتی با بیان اینکه در ۹۵ درصد بیماران سکته مغزی که به اورژانس مراجعه می‌کنند اختلال تکلم، کجی صورت و بی حسی دست مشهود است، ابراز می‌دارد: لازم است جهت کاهش مرگ و میر اقدامات پیشگیری اولیه سکته مغزی برای عموم مردم آموزش داده شود.
این متخصص مغز و اعصاب، آموزش اورژانس پیش بیمارستانی را بسیار ضروری می‌داند و می‌گوید: پرسنل اورژانس باید به صورت مداوم آموزش ببینند تا موارد تهدیدزای زندگی بیمار به مروز زمان فراموش نشود.
دکتر صمد شمس وحدتی می‌افزاید: در یک و نیم سال گذشته تلاش کرده‌ایم در اورژانس معیارها را ساده‌سازی کنیم و خدمات بهتری را به شمار بیشتری از بیماران ارائه دهیم.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز یکی از دلایل تاخیر در بار کاری بیماران سکته مغزی را فاصله زمانی زیاد بین درخواست ویزیت نورولوژیک تا ویزیت مغز و اعصاب می‌داند و معتقد است: با شناسایی عوامل موثر در روند تعیین تکلیف شدن بیماران دچار سکته مغزی در بخش اورژانس می توان از بسیاری از عوارض بیماری پیشگیری کرد.
وی یادآور می‌شود: مسوولان بیمارستان ها با رفع موانع تعیین تکلیف شدن سریع بیماران ضمن رعایت بیشتر حقوق بیماران، موجب کاهش هزینه های درمانی تحمیل شده به جامعه خواهند شد.
شمس وحدتی تاکید می‌کند: با شناسایی پیامدهای ناشی از تاخیر در تعیین تکلیف شدن بیماران می‌توان مداخلات موثرتری در جهت ارتقا کیفیت خدمات درمانی نسبت به بیماران انجام داد.
«در مجموع می‌توان ادعا کرد در شهرستان‌های بزرگ مانند تبریز، دسترسی به خدمات پزشکی و مراکز درمانی پیشرفته برای درمان سکته مغزی نسبتاً مناسب است، اما در برخی از مناطق روستایی یا دورافتاده، دسترسی به درمان‌های سریع و تخصصی ممکن است محدود باشد.
در استان آذربایجان شرقی، برنامه‌هایی برای پیشگیری از سکته مغزی از طریق ارتقاء آگاهی عمومی، کنترل عوامل خطر و دسترسی به درمان‌های اولیه در حال اجراست. همچنین بیمارستان‌های تخصصی در تبریز به درمان سریع‌تر بیماران سکته مغزی کمک می‌کنند.
اما برای کاهش خطر سکته مغزی در این استان، نیاز به افزایش آگاهی عمومی، ارتقاء سطح خدمات پزشکی و گسترش پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با سکته مغزی است.»
